Eylül, Ekim ve Kasım ayları genellikle CRA’nin bir önceki Nisan sonuna kadar elektronik olarak gönderilen vergi beyanlarında beyan edilen indirim veya gelir kalemleriyle ilgili belge isteme aylarıdır.
CRA’nin beyanınızı ilk değerlemesi, çok hızlı bir değerlendirme olma eğilimindedir. Beyanınızı ilk gönderdiğinizde, CRA göze çarpan hatalar veya eksiklikler için temel bir inceleme yapar. Bu değerlendirme döneminde sizden ek bilgi veya belge isteyebilir. Bununla birlikte, çoğu insan tahakkuklarını ve vergi iadelerini beyanı yaptıktan kısa bir süre sonra alır. CRA daha sonra geri döner ve bir getiriyi yeniden değerlendirirse, bu inceleme daha derinlemesine olabilir. CRA’nin yaptığı yeniden değerlendirme, beyan ettiğiniz tutarların doğru olduğundan emin olmak ve genellikle üçüncü kişi kaynakları kontrol etmek amaçlıdır. CRA’nin yeniden değerlendirmesi, ilk tahakkuk ile aynı önemli ayrıntıları içerecektir. Örneğin, ne kadar vergi borcunuz olduğunu (varsa) ve diğer ilgili vergi bilgilerini (örneğin mevcut RRSP limitiniz gibi) listeleyecektir. CRA’nin değerlendirmenizde yaptığı değişiklikler not edilir. Yeniden tahakkuk eden vergi borcu için de faiz ve ceza ödemek zorunda kalabilirsiniz. Elektronik olarak gönderilen beyannamelerde belge gönderilmediğinden, CRA daha sonra seçtiği bazı beyannamelerde bu kalemlerin doğru olup olmadığını, hesaplamaların kontrolü için yazılar gönderip 30 gün içinde mükelleflerin cevap vermesini ister. Bu inceleme sonucunda farklılıklar bulunması halinde, yeniden değerlendirilirsiniz. CRA, vergilerinizin orijinal olarak ödenmesi gereken zamana kadar uzanan bileşik günlük faiz talep edebilir. Büyük miktarda borcunuz varsa, bu faiz oldukça geniş olabilir. Bazı durumlarda, kurumun yeni bilgiler alması nedeniyle CRA’nin yeniden değerlendirmesi yapılacaktır. Bu bilgiler, ilk beyan ettiğiniz bilgilerle çelişebilir. Bir sayıyı yanlış girmiş veya matematiksel bir hata yapmış olabilirsiniz ve bu hata CRA’ye başka bilgiler ulaştığında bilinebilir.
Örneğin, bu, bir vergi mükellefi tarafından sağlanan tutarların bir işveren tarafından sağlanan tutarlarla eşleşmediği bir durum olabilir. İşvereniniz, vergilerinizde belirttiğinizden farklı bir maaş aldığınızı belirtirse, muhtemelen yeniden değerlendirileceksiniz.
Bir “Yeniden Değerlendirme” isteği aldığınızda, muhtemelen CRA’ye borçlu olduğunuz bir miktar için talepte bulunulacaktır. CRA ile mutabık kalırsanız yeniden değerlendirme ödemesi yapılabilir ve durum çözülür.
Gelir vergisi beyannameniz, aşağıdakiler gibi çeşitli nedenlerle incelenmek üzere seçilebilir:
• Beyanınızla ilgili bilgiler, T4 fişleri gibi üçüncü kişi kaynaklardan alınan bilgilerle eşleşmiyor ise;
• Talep ettiğiniz kesinti veya kredi türleri doğrulama gerektirdiğinde
• Uyumluluk geçmişinizde sorunlar yasamışsanız
• Rastgele seçim sistemiyle
KAYITLARIN VE BELGELERİN SAKLANMA SÜRESİ
Müşterilerimden aldığım yaygın bir soru “Gelir vergisi kayıtlarımı ne kadar süre saklamam gerekiyor?” dur.
Gerçekten ilgilenen herkes için, CRA (“Kanada Gelir Kurumu”), kayıt tutma hakkında bilmek istediğiniz her şeyi ve daha fazlasını ayrıntılandıran “Kayıt Tutma” adlı RC4409 kılavuzunu oluşturmuştur. Bu kılavuz, daha çok bir iş ve şirket sahibi bireyler için geçerlidir.
CRA çoğu durumda kayıtların geleneksel olarak kâğıt formatında tutulduğunu ve ancak günümüzde birçok elektronik kaydın da bilgisayar sistemleri tarafından saklandığını varsayar. CRA, elektronik kayıtların bir bilgisayarda, ağda, CD’de, DVD’de, kasette veya kartuşta da saklanabileceğini ifade etmektedir. Kayıtların formatına bakılmaksızın, destekleyici belgeler gereklidir. Destekleyici belgeler yukarıdaki formatlardan herhangi birinde saklanabilir. Genelde, satış faturalarını, satın alma makbuzlarını, sözleşmeleri, banka depozitolarını ve iptal edilmiş çekleri içeren kaynak belgelerinizi saklamanız gerekmektedir. Bunlara ayrıca yazar kasa makbuzları, kredi kartı makbuzları ve satın alma siparişleri de dahildir.
Şimdiye kadar sizleri merakta bıraktığıma göre, fazla zaman geçirmeden cevaba gecelim. CRA, “Genel bir kural olarak, vergi yükümlülüklerinizi ve haklarınızı belirlemek için gerekli olan tüm kayıtları ve destekleyici belgeleri, ilgili oldukları son vergi yılının bitiminden itibaren altı yıllık bir süre boyunca saklamanız gerekir” demektedir. Gelir Vergisi Kanunu uyarınca altı yıllık saklama süresi, kayıtların ilgili olduğu vergi yılının sonunda başlar.” Bu nedenle, çoğu durumda kayıtlarınızı neredeyse yedi yıldır tutuyor olmalısınız”.
Ancak, CRA yeniden değerlendirmesine katılmıyorsanız itiraz edebilirsiniz. Yeniden değerlendirilmiş olmanız mutlaka tekrar denetleneceğiniz anlamına gelmez. Ayrıca, kurumun durumunuzu vergi dolandırıcılığı olarak gördüğü anlamına da gelmez. Küçük hatalar (rakamların yanlış girilmesi gibi) acente tarafından düzeltilecek, ödenmesi gereken vergiler ayarlanacak ve durumdan başka bir şey çıkmayacaktır. Kayıtlarınızı en az altı yıl tutmanız gerektiği gerçeği, bir seferde 6 yıl denetleneceğiniz anlamına da gelmez. CRA yeniden değerlendirme süresi, tipik olarak, orijinal değerlendirme bildiriminde listelenen tarihten itibaren üç yıldır. Ancak, kurumun dolandırıcılıktan veya kaçakçılıktan şüphelenmesi durumunda, CRA bu üç yıllık sürenin dışında bir beyanı yeniden değerlendirebilir.
Burada dikkatli olunması gereken nokta, kaynak belgelerinizi sakladığınızdan emin olmanızdır, bu birçok denetçiyi tatmin etmenin en önemli anahtarıdır. Bir birey olduğunuz ve bir iş yürütmediğiniz durumlarda, CRA web sitelerinde hala altı yıllık saklama süresine tabi olduğunuzu söylemektedir. Elektronik vergi beyannamesi ile ilgili olarak da şunları söylerler:
“Gelir vergisi ve sosyal yardım beyannamelerini elektronik ortamda veren veya postalanan beyannameleri ile bilgi fişleri ve makbuzları ibraz etmeyen Kanadalılar, Kanada Gelir Kurumu (CRA) tarafından temasa geçilmesi durumunda vergi kayıtlarını hazır bulundurmalıdır. Baslarken ifade ettiğim gibi iadeler yapıldıktan sonra, CRA bildirilen gelirin yanı sıra talep edilen kredi ve kesintilerini doğrulamak ister.
Elimizde olan son verilere göre 2008 vergi yılı için yaklaşık 2,4 milyon bireysel beyanname gözden geçirilmiştir. Kesintilerin ve kredilerin ilk incelemelerinden bazıları, beyannameler verildiğinde ve vergi mükellefleri tahakkuk bildirimlerini almadan önce yapılır. Bununla birlikte, CRA, bir bireyin beyanı hakkındaki bilgileri doğrulamak için çalıştığı ve bunu işverenler, eşler veya nikahsız yaşadıkları hayat ortakları gibi diğer taraflarca sağlanan bilgilerle karşılaştırdığı için, incelemelerin çoğu yıl içinde gerçekleşir. Bu inceleme sürecinde, CRA, gelir kaynakları veya bakmakla yükümlü olunan kişiler hakkında daha fazla bilgi istemek için vergi mükellefleriyle iletişime geçebilir.
Aşağıdaki indirimleri desteklemek için makbuzların veya bilgi fişlerinin kopyalarını da talep edebilirler:
• sağlık harcamaları;
• hayır kurumlarına bağışlar;
• çocuk bakım masrafları;
• eş veya çocuk nafakası ödemeleri;
• taşınma masrafları;
• ev yenileme vergi kredisi;
• yabancı ülkelerde ödenen vergilerle ilgili belgeler;
• çocuklardan ebeveynlere aktarılan okul giderleri için indirimler;
• ödenen kira veya emlak vergisi için talep edilen indirimler;
• veya kayıtlı emeklilik tasarruf planı katkıları (RRSP).
Bu indirimlerle ilgili makbuz veya faturadan ayrı olarak, CRA, iptal edilmiş çekler, banka hesap özetleri veya diğer belgeler şeklinde ödeme kanıtı sağlayarak talebinizi desteklemenizi de isteyebilir.
Kayıtlarınızı elinizin altında tutmanız, bu taleplere yanıt vermeyi kolaylaştırır. Ayrıca, CRA tarafından yeniden değerlendirilmeye tabi olabilecek, vergi veya iade durumunuzu CRA’ye açıklamanız da yardımcı olacaktır.”. Unutmayın bu bilgiler CRA’ye gönderildiğinde karşılıklı konuşma fırsatınız olmayacağından incelemeyi yapan kişi bazı varsayımlarda bulunup, belgeleri yanlış değerlendirebilir. O yüzden belgelerle ilgili açıklayıcı bir not her zaman yararınıza olacaktır.
Hepinize bol kazançlı ve az vergili, tasasız günler dileklerimle.
